8 تفاوت پکیج و آبگرمکن که باید بدانید
آبگرمکن یا پکیج شوفاژ دیواری؟ کدامیک مناسب منزل شماست؟
از دیرباز این جمله که تأسیسات قبل ساختمان است را به طور مکرر شنیده‌اید. تاسیسات ساختمان شامل سیستم‌های آبرسانی، فاضلاب، سرمایش، گرمایش و آبگرم بهداشتی است. حال در صورت خرابی وقت و بی‌وقت هرکدام آسایش و حتی امکان زندگی در خانه شما مختل می‌شود. اما گرمایش و تأمین آبگرم بهداشتی علی‌الخصوص در فصل زمستان بسیار حائز اهمیت هستند. در این میان وظیفه تأمین آبگرم مصرفی را می‌توان به موتورخانه، آبگرمکن یا پکیج شوفاژ دیواری سپرد.
8 تفاوت پکیج و آبگرمکن که باید بدانید
پکیج یا آبگرمکن؟
نویسنده: فرهاد کارجو
با پیشرفت تکنولوژی سیر تکمیلی تاسیسات تأمین آبگرم بهداشتی ساختمان‌ها از موتورخانه به آبگرمکن و سپس به پکیج شوفاژ دیواری رسیده که در این مقاله می‌خواهیم به تفضیل در رابطه با تفاوت آبگرمکن و پکیج شوفاژ دیواری بپردازیم.
1- تأمین گرمایش
در ابتدا دانستن این نکته بسیار حائز اهمیت است که پکیج شوفاژ دیواری نسل جدید و بهبودیافته موتورخانه‌های سنتی یا همان قدیمی است. موتورخانه‌ها یا پکیج‌های شوفاژ دیواری می‌توانند گرمایش و آبگرم بهداشتی را برای یک ساختمان تأمین کنند اما آبگرمکن‌ها همانطور که از نام‌شان پیداست فقط می‌توانند آبگرم بهداشتی ساختمان را تأمین کنند. بنابراین اگر ساختمان به گونه‌ای طراحی شده که با دستگاه آبگرمکن کار کند برای تأمین گرمایش نیاز به استفاده از سیستم‌های گرمایش قدیمی مانند بخاری دارید. تجربه به ما نشان داده که بخاری‌ها می‌توانند عوامل خطرسازی در داخل خانه‌ها باشند. بخاری‌ها از اکسیژن اتاق محل نصب برای احتراق استفاده می‌کنند که اگر تامین اکسیژن محیط به درستی انجام نگردد باعث کم شدن غلظت اکسیژن محیط می‌شود که می‌تواند در ابتدا باعث کسلی، بیحالی و در ادامه باعث سردرد و حتی حالت تهوع شود. متاسفانه لازم می‌دانم این نکته بسیار تلخ اما حائز اهمیت را برای شما بنویسم که اگر فقط 1% خروج دود به درستی انجام نشود یا حتی دودکش یک روزنه کوچک داشته باشد امکان مرگ خاموش با استنشاق مونوکسید کربن برای خانواده شما وجود دارد.
2- خروج محصولات احتراق دستگاه
خروج دود یا همان مونوکسید کربن از یک دستگاه گازسوز خانگی بسیار حائز اهمیت است. روش و کنترل خروج دود این دو دستگاه با هم تفاوت‌های زیادی دارند.
نصب در بالکن یا تراس:
آبگرمکن‌ها برای نصب در بالکن و تراس طراحی نشده‌اند، زیرا با وزش باد مشعل یا شمعک آنها خاموش شده و کارکرد دستگاه متوقف می‌شود. تصور کنید در حمام در حال استحمام هستید و به یکبار آبسرد بر روی سرتان می‌ریزد. در مقابل پکیج شوفاژ دیواری به راحتی در محیط‌های بالکن یا تراس قابل نصب و استفاده است. اصولاً پکیج شوفاژ دیواری را می‌توان در یک مکان نیمه محافظت شده که سقف داشته باشد نصب کرد.
سایز لوله خروج دود یا دودکش:
برای نصب استاندارد آبگرمکن بایستی لوله خروجی دود با قطر یا همان سایز 15 سانتی‌متر از روی دستگاه تا دریچه دودکش ساختمان ایجاد شود. این قطر بالا به دلیل نبود قطعه فن در دستگاه است. در ضمن محصولات احتراق یا همان مونواکسید کربن به صورت مکش طبیعی از آبگرمکن خارج می‌شوند. ارتفاع این دودکش‌ها نباید از 4 متر کمتر باشد زیرا باعث پس‌زدگی دود شده و درنهایت متوقف شدن کار آبگرمکن می‌شود. به عنوان مثال شما در آخرین طبقه یک ساختمان نمی‌توانید از آبگرمکن استفاده کنید، مگر اینکه ارتفاع دودکش را در پشت‌بام افزایش دهید که ملزم به انجام هزینه‌های اضافی مانند لوله اضافی و عایق‌کاری آن است.
این در حالی است که شما برای نصب پکیج شوفاژ دیواری دو روش کارآمد و متفاوت دارید. این دو روش خروج دود به روش تک‌جداره و یا دوجداره هستند. در صورتی که از دودکش تک‌جداره استفاده کنید، پکیج شوفاژ دیواری شما از اکسیژن محیط برای احتراق استفاده می‌کند. در این روش دودکش پکیج شوفاژ دیواری لوله‌ای با قطر یا همان سایز 6 یا 8 سانتی‌متر است. روش کارآمد دوم دودکش دوجداره است که اکسیژن مورد نیاز برای احتراق و خروج دود یا همان مونوکسید کربن را با استفاده از یک لوله دوجداره انجام می‌دهد که قطر یا همان سایزش 10 سانتی‌متر است. دودکش دوجداره از ترکیب دو لوله سایز 10 سانتی‌متر و 6 سانتی‌متر تشکیل شده است. لوله 6 سانتی‌متری که وظیفه خروج دود را برعهده دارد در داخل لوله 10 سانتی‌متری قرار گرفته که وظیفه تأمین اکسیژن مورد نیاز احتراق را برعهده دارد. به این نوع دودکش‌ها، دودکش کواکسیال یا هرماتیک نیز می‌گویند. در هر دو روش (تک یا دوجداره) شما محدودیتی در حداقل طول افقی یا عمودی ندارید. حداقل طول دودکش می‌تواند 0.5 متر باشد. در طرف مقابل پرتاب دود در پکیج شوفاژ دیواری در حالت دوجداره تا 3 متر افقی و در حالت تک‌جداره می‌تواند تا 36 متر عمودی باشد. این مسئله فنی باعث می‌شود بتوان پکیج شوفاژ دیواری را در هر طبقه به راحتی نصب کرد.
3- مصرف اکسیژن محیط
همانطور که گفته شد، آبگرمکن را نمی‌توان در فضای باز مانند تراس یا بالکن نصب کرد؛ و فقط می‌تواند در داخل واحد نصب کرد. شایان ذکر است که طبق مقررات ملی ساختمان، نمی‌توانید یک دستگاه گاز سوز خانگی که از اکسیژن محیط استفاده می‌کند را در منازلی با متراژ کمتر از 60 مترمربع نصب کنید. در طرف مقابل شما یک پکیج شوفاژ دیواری را می‌توانید در محیط هایی با متراژ کمتر از 60 مترمربع نصب کنید به شرطی که با استفاده از دودکش دوجداره یا ایجاد یک لوله مجزا، هوای مورد نیاز احتراق پکیج شوفاژ دیواری را از خارج از ساختمان تأمین کنید.
4- محفظه احتراق و شعله
با پیشرفت علم، هر روز سیستم‌های جدیدی اختراع می‌شوند. این پیشرفت کاملاً در روش احتراق آبگرمکن و پکیج شوفاژ دیواری مشهود است. آبگرمکن‌ها دارای شمعک هستند که در برخی از مدل‌ها دائما روشن می‌مانند تا آماده‌به‌کار باشند. روشن بودن این شمعک کاملا قابل رویت است و باعث مصرف بی‌دلیل گاز می‌شود. اما این یک ضعف محسوب می‌شود زیرا به تدریج آب داخل مبدل آبگرمکن گرم می‌ماند تا یکی از ساکنین یک شیر آبگرم باز کند. روشن بودن دائم شمعک زمینه ساز تشکیل رسوب در مبدل دستگاه می‌شود و همچنین یک منبع بسیار بسیار خطرساز در زمانی است که به هر دلیل نشتی گاز در محیط وجود داشته باشد. در ضمن زمانی که گاز قطع شود شما دوباره نیاز است با یک کبریت یا فندک شمعک را روشن کنید تا بتوانید از آبگرمکن استفاده کنید.
در طرف مقابل تکنولوژی جرقه‌زنی اتوماتیک در پکیج شوفاژ دیواری قرار دارد. این دستگاه مجهز به یک جرقه‌زن کاملاً الکتریکی است. این جرقه زن که به طور مستقیم از برد کنترل فرمان می‌گیرد، زمانی روشن می‌شود که مصرف کننده نیاز به تولید آبگرم مصرفی داشته باشد. در ضمن در مصرف گاز نیز صرفه جویی می‌شود و باعث رسوب گرفتن بی‌دلیل مبدل دستگاه نمی‌شود.
نکته دیگر محفظه احتراق دستگاه است که کاملاً مهر و موم شده است. از مزایا این محفظه می‌توان به راندمان بیشتر در زمان احتراق، مصرف گاز کمتر و عدم تماس شعله با محیط خارج از دستگاه اشاره کرد.
5- مصرف گاز
استفاده از شیرگاز پیشرفته در پکیج شوفاژ دیواری باعث کمتر شدن مصرف گاز پکیج شوفاژ دیواری می‌شود. شیرگاز پکیج شوفاژ دیواری قابلیت تنظیم توسط سرویسکار مجاز خدمات پس از فروش را دارد که باعث افزایش راندمان دستگاه می‌شود. در ضمن شیرگاز پکیج می‌تواند پس از رسیدن دمای آبگرم مصرفی به دمای تنظیم شده توسط مشتری، شعله را ماژوله کند و از مصرف بی‌رویه گاز جلوگیری کند.
6- ایمنی محصول
یکی از خطراتی که یک دستگاه گازسوز خانگی می‌تواند داشته باشد، خروج دود از دستگاه است. آبگرمکن کنترل دقیقی روی خروج دود ندارد، در عوض پکیج شوفاژ دیواری مجهز به یک کلید به نام لاتین Air pressure switch و نام فارسی ” کلید فشار هوا ” است که میزان هوای ورودی و دود خروجی را می‌سنجد. این کلید محافظ جان انسان است که اگر به هر دلیلی خروج دود به درستی انجام نشود، کارکرد دستگاه را متوقف کند.
7- مبدل
آبگرمکن دارای یک مبدل مسی است که عموماً پس از چند سال کارکرد دچار رسوب شده و بایستی اسیدشویی شود. در طرف مقابل پکیج شوفاژ دیواری دارای دو مبدل است. یکی از مبدل‌ها فقط وظیفه گرم کردن آبگرم بهداشتی را برعهده دارد و از متریال استنلس استیل یا همان فولاد ضدزنگ است. این متریال کیفیت بالایی برای تولید آبگرم بهداشتی داشته و به شدت در مقابل رسوبات مقاومتر از مبدل آبگرمکن است.
8- سرویس و نگهداری (خدمات پس از فروش)
گزارشات حاکی از این است که از اوایل دهه 90 شمسی علاقه مردم به خرید و نصب پکیج شوفاژ دیواری بیشتر شد و در طرف مقابل آبگرمکن‌ها محبوبیت خود را بین مردم از دست دادند. در همین حین به دلیل رعایت نشدن زیرساخت‌های استاندارد برای نصب آبگرمکن، عموماً بیشتر آبگرمکن‌های تولید شده در کشور به صورت غیرگارانتی توسط لوله‌کشها یا افراد غیرمجرب نصب می‌شوند و مشتریان به دنبال خدمات پس از فروش این دسته از محصول نیستند. این عارضه در حالی است که برای خرابی‌ها گاه و بی‌گاه سرویسکاران متفرقه و بدون دانش فنی به جای حل مشکل عموماً تغییراتی مخرب در دستگاه ایجاد می‌کنند که ضمن زمینه‌سازی خطرات آتش سوزی و نشت دود، عمر مفید محصول را کاهش می‌دهند و در نهایت نیز مشکل مشتری به طور کامل مرتفع نمی‌شود.
در طرف مقابل شرکت‌ها با سنجیدن شرایط خط تولید محصول آبگرمکن را به پکیج شوفاژ دیواری تغییر دادند. این تغییرات نه فقط در خط تولید بلکه در نصب، راه‌اندازی و خدمات پس از فروش نیز اتفاق افتاد و بیشتر وقت و انرژی شرکت‌ها به نظارت بر روی نصب و آموزش نصابان و سرویسکاران محصول پکیج شوفاژ دیواری متمرکز شد. دیگر نصابان علاقه‌ای به نصب محصول آبگرمکن ندارند.
سخن پایانی
از دلایل پیشرفت تکنولوژی می‌توان به ایجاد آسایش بیشتر انسان‌ها، استفاده بهینه‌تر از منابع طبیعی و کمک به ادامه بقا نسل بشر اشاره است. در این مقاله به طور کامل شرح داده شد که پکیج شوفاژ دیواری دستگاهی به مراتب بهتر برای تامین آب گرم مصرفی است، علی رغم اینکه برای ما گرمایش را نیز تأمین می‌کند. حال اگر در صورت نیاز به تغییر کاربری آبگرمکن به پکیج شوفاژ دیواری را دارید، دیگر مقالات ما را دنبال کنید.